بازگشایی حریم هوایی ایران و اسرائیل پس از «جنگ ۱۲ روزه»؛ پرواز دبی به روسیه از آسمان ایران
تهران، ایران – بر اساس گزارش‌های منتشرشده در شبکه اجتماعی X، روز دوشنبه ۴ تیر ۱۴۰۴ (۲۴ ژوئن ۲۰۲۵)، اولین هواپیمای مسافربری از دبی به مقصد روسیه با عبور از حریم هوایی ایران پرواز کرد. این رویداد نشانه‌ای از بازگشایی حریم هوایی ایران و اسرائیل پس از پایان درگیری‌های نظامی موسوم به «جنگ ۱۲ روزه» است که از ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ بین دو کشور آغاز شده بود.
اولین هواپیما از دبی به مقصد روسیه از روی آسمان ایران پرواز کرد و ایران و اسرائیل پس از «جنگ ۱۲ روزه» حریم هوایی خود را گشودند
جزئیات بازگشایی حریم هوایی
ایران و اسرائیل پس از توقف درگیری‌ها و مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گری طرف‌های بین‌المللی، حریم هوایی خود را برای پروازهای غیرنظامی بازگشایی کردند.
داده‌های ردیابی پرواز از FlightRadar24 نشان می‌دهد که پرواز مذکور، که از دبی به مقصد یکی از شهرهای روسیه انجام شد، با عبور از آسمان ایران مسیر خود را طی کرد. همچنین، فرودگاه بن‌گوریون تل‌آویو به حالت «عملیات کامل» بازگشته است.
این بازگشایی پس از محدودیت‌های شدید پروازی در منطقه به دلیل حملات متقابل ایران و اسرائیل صورت گرفت. ایران در جریان «جنگ ۱۲ روزه» با شلیک موشک‌های بالستیک خیبرشکن و فتاح به اهدافی در حیفا، بئرالسبع و پایگاه رامات دیوید، و اسرائیل با حملات گسترده به تأسیسات هسته‌ای و نظامی ایران، از جمله نطنز، فردو و اصفهان، حریم هوایی خود را برای پروازهای تجاری بسته بودند.
زمینه و پیامدها
«جنگ ۱۲ روزه» که از ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ آغاز شد، به دلیل حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران و پاسخ موشکی ایران شدت گرفت. این درگیری‌ها، که با دخالت آمریکا و شلیک موشک‌های کروز از زیردریایی‌های این کشور همراه بود، خسارات سنگینی به زیرساخت‌های هر دو طرف وارد کرد. ایران گزارش داد که ۶۰۶ نفر در حملات اسرائیل به شهادت رسیده و ۵,۳۳۲ نفر مجروح شدند، در حالی که اسرائیل از کشته شدن ۱۱ نفر در بئرالسبع خبر داد.
بازگشایی حریم هوایی نشانه‌ای از کاهش تنش‌ها و احتمال دستیابی به آتش‌بس موقت است. پست‌های منتشرشده در X، از جمله از حساب @Aidawrites1، این اقدام را «امیدوارکننده» توصیف کرده و ابراز امیدواری کرده‌اند که این وضعیت پایدار بماند. با این حال، برخی منابع، مانند @rkzasafari، ادعا می‌کنند که اسرائیل همچنان کنترل نسبی بر حریم هوایی ایران دارد، هرچند این ادعا از سوی مقامات ایرانی رد شده است.
تحلیل و چشم‌انداز
بازگشایی حریم هوایی ایران و اسرائیل می‌تواند به معنای تلاش برای بازگشت به ثبات منطقه‌ای باشد، به‌ویژه پس از فشارهای بین‌المللی برای توقف درگیری‌ها. با این حال، تحلیلگران معتقدند که این اقدام ممکن است شکننده باشد، زیرا تنش‌های زیربنایی بین دو کشور همچنان پابرجاست. بازگشایی حریم هوایی می‌تواند به کاهش اختلالات در پروازهای بین‌المللی، به‌ویژه برای مسیرهای آسیا به اروپا، کمک کند که پیش‌تر به دلیل بسته شدن آسمان ایران و اسرائیل تا ۸ ساعت تأخیر داشتند.
کارشناسان پیشنهاد می‌دهند که دولت ایران برای جلوگیری از تکرار حوادثی مانند سرنگونی پرواز ۷۵۲ اوکراین در سال ۱۳۹۸، که به دلیل شلیک اشتباه پدافند هوایی در شرایط جنگی رخ داد، باید پروتکل‌های سختگیرانه‌تری برای مدیریت حریم هوایی در زمان بحران اعمال کند. همچنین، نظارت دقیق‌تر بر پروازهای عبوری و تقویت سامانه‌های راداری می‌تواند از حوادث مشابه جلوگیری کند.
